Τελευταία δοξαριά

*Στη μνήμη του Αντώνη Παπαδημητρίου (1932-2020)

«Αυτός που βλέπεις εκεί πέρα είναι ο εκτελεσθείς…. Ήμασταν πολλά παιδιά, οκτώ έκανε η μάνα μου, δυο φορές δίδυμα… Εγώ είμαι δίδυμος με τον Θόδωρα… Ο Αναστάσης τρία χρόνια μεγαλύτερος. Εμείς επιζήσαμε, τα άλλα παιδιά πέθαναν μικρά… Απομείναμε εμείς οι τέσσερις …»

Κι από τους τέσσερις, τώρα κανένας… Ο Αντώνης έφυγε, ένα χρόνο μετά τον Αναστάση και 15 μετά τον Θόδωρο τον «σοφό», όπως τον λέγανε οι φίλοι του. Ο Γιώργος είχε εκτελεστεί το ΄44 στο Μπλόκο της Καλογρέζας… Μπροστά στα μάτια των αδερφών του…

«Ήμασταν εγώ, με τον Θόδωρα και άλλα παιδιά, πιτσιρίκια. Καταλάβαμε και κλαίγαμε…. Έπεσε αλλά δεν είχε πεθάνει. Τον βρήκαμε με μια τρύπα στον κρόταφο… Τον κουβαλήσαμε στο σπίτι εμείς, τα παιδιά, η μάνα και ο πατέρας…»

Ο θάνατος ήταν το ένα που τον σημάδεψε ως παιδί. Το άλλο ήταν η πείνα.

«Η κατάσταση της πείνας τότε, πώς θα φάμε… Τα χαρούπια τα ξέρεις; Το κουκούτσι τρώγεται; Ωμό από κάτω… Τα αλέθανε και τα κάνανε κουκουτσάλευρο, ένα πικρό πράγμα, δεν τρωγότανε. Λεμονόφλουδες, πορτοκαλόφλουδες, ό,τι χόρτο φύτρωνε, το τρώγαμε…»

Τα δίδυμα δεν άργησαν να μπούνε στον αγώνα. Στα 14 τους γράφανε με κόκκινη μπογιά συνθήματα στους τοίχους:

«Κάποιος μας κάρφωσε. Ήρθαν, μας πιάσανε. Μας ρίξανε ένα χέρι ξύλο και μας πέρασαν από δίκη. Εγώ έκανα τρεις βδομάδες φυλακή. Ο Θόδωρας τρεις μήνες… Τον στείλανε κι εξορία, στα Μέγαρα… »

Η πρώτη του δουλειά, στα αργαλειά….

«Μετά τον πόλεμο δούλεψα στα αργαλειά. Εδώ κι εκεί. Που να δουλέψεις εκείνα τα χρόνια στην Καλογρέζα;  Ή στα κάρβουνα ή στα αργαλειά… »

Αλλά η μεγάλη του αγάπη ήταν η μουσική…

«Με τη μουσική άρχισα μεγάλος. Δυσκολίες τραγικές, πολύ υπέφερα… Παιδιά, δίχως συγκροτημένη σκέψη…. Πράσινα άλογα κυνήγησα… »

Στη Μεταπολίτευση, επί Χατζιδάκι, μπήκε στην ορχήστρα ποικίλης μουσικής της ΕΡΤ:

«Κάποιοι εκτίμησαν το ήθος μου και με βοήθησαν…»

Δούλεψε 21 χρόνια στην ΕΡΤ. Από τότε που βγήκε στη σύνταξη ζούσε στην κάμαρή του με συντροφιά το βιολί και το πιάνο του….

Οι δοξαριές του θα λείψουν από τους περαστικούς της οδού Περγάμου…

*Aπό συνεντεύξεις του Αντώνη Παπαδημητρίου στον Κώστα Χαλέμο


Αφήστε μια απάντηση