Τελειώνοντας το σχολείο στις αρχές της δεκαετίας του 1960 μια παρέα τεσσάρων εφήβων, που την αποτελούσαν οι Γιώργος Μιχαηλίδης, Χρίστος Ρουμελιωτάκης, Τάσος Παπαδόπουλος και Δαμιανός Κοκκινίδης, άπαντες φανατικοί με την ποίηση αποφάσισαν να δημιουργήσουν ένα Κοινόβιο.
«Η απόφαση ελήφθη μια Κυριακή πρωί στο σπίτι του Τάσου στην οδό Παρνασσού, καθώς ο Τάσος, που μόλις είχε αρχίσει να γίνεται Γαλάτης, μας έφερνε τον καφέ προσέχοντας να μη χαλάσει το καϊμάκι κι εμείς ξεφυλλίζαμε την «Ελευθερία», αλλά η επεξεργασία της θα γινόταν στο περίφημο για μας δωματιάκι του Γιώργου.
Ήταν, δε, το δωματιάκι αυτός ένας χώρος δυο επί τρία, κάτω από τη σκάλα που οδηγούσε στο υπερυψωμένο ανώγειο που ήταν η κατοικία της οικογένειας Μιχαηλίδη… Εκεί σε αυτό το δωματιάκι που η πόρτα του δεν έκλεινε ποτέ, εξεπονήθηκαν οι λεπτομέρειες της οργάνωσης και της λειτουργίας του Κοινόβιού μας…» διηγείται ο Χρίστος Ρουμελιωτάκης στο βιβλίο του «Χτεσινός Κόσμος, Ιωνία η πόλη μας». (Εκδόσεις Gutenberg, Αθήνα 2017).
Ο ίδιος, στις Σελίδες για τον Τάσο Γαλάτη του περιοδικού Οροπέδιο #4, που κυκλοφόρησε τον χειμώνα 2007-08, είχε γράψει για το εγχείρημα των ανήσυχων νέων.
«Εκεί στο Κοινόβιο, ο Δαμιανός θα έγραφε τα μυθιστορήματά του, ο Γιώργος θα σχεδίαζε τις ταινίες του (τότε δεν είχε προσανατολισθεί ακόμη προς το θέατρο), εγώ θα έγραφα τα ποιήματά μου και μετ’ ου πολύ θα γινόμουν ο μεγαλύτερος εν ζωή ποιητής (αυτό το σκεπτόμουν αλλά δεν το έλεγα) και ο Τάσος φυσικά θα έγραφε σπουδαία ποιήματα, όπως ο Σεμπάστιαν, που τον λέγαμε και τον ξαναλέγαμε και τον είχαμε μάθει απ’ έξω»
Φυσικά θα είχαμε και τον δικό μας εκδοτικό οίκο, τις «εκδόσεις Κοινόβιο» όπου θα χωρούσαν φυσικά μόνο τα δικά μας έργα. Κανενός άλλου…. Τι έμεινε απ’ όλα αυτά. Τίποτα παρεκτός οι αποφάσεις και η μέθη των αποφάσεων και ένα βιβλίο με ποιήματα.
Το βιβλίο αυτό, που κυκλοφόρησε την άνοιξη του 1962 (σε 200 αντίτυπα) είχε τον τίτλο «Μυθολογία του Δάσους» και περιείχε ποιήματα του Τάσου Γαλάτη. Ήταν το ξεκίνημα του ποιητή, που έφυγε από κοντά μας στις 3 Οκτωβρίου 2025, σε ηλικία 87 ετών.
Γεννημένος το 1937 στο Αργοστόλι της Κεφαλονιάς, αλλά με καταγωγή από την Νέα Φιγαλία της Ολυμπίας ήρθε στην Αθήνα το 1945, αρχικά στην Καλογρέζα (στην οδό Βοσπόρου) και αργότερα στη Νέα Ιωνία. Σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και δίδαξε στη Μέση Εκπαίδευση, στη Βυτίνα της Γορτυνίας, στις ελληνικές κοινότητες της Αιγύπτου κ.α.
Στα γράμματα πρωτοεμφανίστηκε με τα ποιήματα «Δάσος», «Τέμπη» και «Περιπέτεια», που δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό Πανσπουδαστική, τ. 37-38, τον Απρίλιο του 1962. Το 2006 τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Ποίησης για το βιβλίο του Ανιπτόποδες και Σφενδονήτες. Ένα βιβλίο με 118 ποιήματα στο οποίο διηγείται περιστατικά της ζωής του και παθήματα της ψυχής του (παράλληλα με τα παθήματα της χώρας).
Είχα την ευκαιρία να τον γνωρίσω το 2013 όταν έγραφα το βιβλίο «Βάρδα Βουλιαμέντο». Με μεγάλη προθυμία ανταποκρίθηκε στο αίτημά μου και μου εμπιστεύθηκε τις παιδικές του αναμνήσεις από της γειτονιές του κάρβουνου στην μεταπολεμική Καλογρέζα. Γράφεις ποιήματα, ρε;
Το Κοινόβιο των τεσσάρων δεν άντεξε πολύ. Τρεις τέσσερις μήνες το πολύ. Την λειτουργία του διέκοψε η στράτευση δυο μελών του. Διηγείται ο Χρίστος Ρουμελιωτάκης στις Σελίδες για τον Τάσο Γαλάτη του περιοδικού Οροπέδιο #4:
«Τον Ιούλιο έπρεπε να πάμε στρατιώτες. Έτσι στις 15 Ιουλίου ο Τάσος κι εγώ παρουσιαζόμασταν ως Υποψήφιοι Έφεδροι Αξιωματικοί (ΤΕΑ) στο ΚΕΝ Κορίνθου.
Τα πράγματα ήταν δύσκολα όχι γιατί ήταν κατακαλόκαιρο και τα πάντα εφλέγοντο αλλά επειδή η πολιτική ατμόσφαιρα ήταν βαριά. Ένα χρόνο μετά τις εκλογές της βίας και της νοθείας του 1961 ο αντικομουνισμός βρισκόταν στο ζενίθ. Η παραμικρή κίνηση (το να μην έπαιρνες πχ το φαγητό σου από το καζάνι) μπορούσε να εκληφθεί ως απόπειρα υπονόμευσης του στρατεύματος και υπό ορισμένες προϋποθέσεις (εάν αυτό το έκαναν περισσότεροι του ενός ταυτοχρόνως) ως στάση. Πολύ περισσότερο αποτελούσε βαρύ πειθαρχικό αδίκημα η άρνησή σου να γίνεις Έφεδρος Αξιωματικός, αυτό δεν έπρεπε ούτε να το σκέφτεσαι, ακόμη κι αν ήσουν πλέον ή βέβαιος ότι δεν επρόκειτο να γίνεις.
Έτσι, εγώ τουλάχιστον, στοιχούμενος και με την τότε κομματική γραμμή, έπρεπε να ήμουν πολύ προσεκτικός. Τα χαρτιά της Ασφάλειας που με συνόδευαν δεν μου άφηναν πολλά περιθώρια. Για τον Τάσο όμως δεν υπήρχε πρόβλημα. Ο πατέρας του και ο αδερφός του ήταν μόνιμοι αξιωματικοί και ο θείος του, από την πλευρά της μητέρας του, αρχηγός ΓΕΕΘΑ.
Υπό αυτά τα δεδομένα ο ποιητής Τάσος Γαλάτης διέπραξε το βαρύ πειθαρχικό αδίκημα της υπονομεύσεως του ηθικού του στρατεύματος. Όταν ετέθη (το ρητορικό βέβαια) ερώτημα: ποιός ρε δεν θέλει να γίνει αξιωματικός; Προχώρησε ένα βήμα μπροστά, παρουσιάσθηκε και δήλωσε το αδιανόητο, ό,τι ναι, δεν ήθελε να γίνει αξιωματικός.
Τα χαρτιά που τον συνόδευαν βεβαίωναν ότι δεν ανήκε σε καμία από τις τρεις κατηγορίες επικινδύνων. Ούτε στην Άλφα, ούτε στη Βήτα, πολύ περισσότερο στη Γάμα. Αντιθέτως μάλιστα εκ καταγωγής και εκ πεποιθήσεων ανήκε στην Έψιλον.
Έτσι το πρόβλημα δεν ανήκε στην αρμοδιότητα του Α2 αλλά στην ευθύνη του ψυχολόγου, στον οποίο και τον παρέπεμψαν. Αυτός έξυπνος προφανώς αξιωματικός, του έριξε μια εξεταστική ματιά και του απηύθυνε το απλούστατο ερώτημα: Γράφεις ποιήματα;
Δεν ξέρω αν τον έδιωξε από το γραφείο του με αίσθημα οίκτου ή οργής. Εικάζω πως πρέπει να ήταν το πρώτο. Και ξέρω πολύ καλά τί εν συνεχεία τράβηξε ως πολίτης διαβιβαστής στις διάφορες μονάδες που υπηρέτησε.
Έκτοτε πολλές φορές με απασχόλησε το ερώτημα: ήταν μια απερισκεψία του, μία τυχαία παρόρμηση ή μια συνειδητή επιλογή. Δεν τον ρώτησα ποτέ.
Την απάντηση νομίζω ότι την βρήκα στον «Σημαδεμένο».
…προτίμησα τους δρόμους του λοιμού και του χαμού
τα αινίγματα, τα τρίστρατα
την τύφλωση και την ατίμωση
Ίσως γιατί μονάχα έτσι…
μου έμελλε να ακούσω ξεψυχώντας
του Κολωνού τ’ αηδόνια.
Έχουν περάσει τόσα χρόνια από τότε που σχεδιάζαμε το Κοινόβιό μας. Τα πράγματα δεν έγιναν όπως τα θέλαμε. Ούτε μπορούσαν να γίνουν. Όμως το Κοινόβιο επιζεί. Είναι η φιλία και η τρυφερότητα και η αγάπη που αισθανόμαστε ο ένας για τον άλλον. Και οι τέσσερις…»
Ο Χρίστος Ρουμελιωτάκης εγκατέλειψε τον μάταιο τούτο κόσμο στις 20 Ιουλίου 2018). Τον ακολούθησε ο Γιώργος Μιχαηλίδης στις 21 Οκτωβρίου 2018. Με την αποδημία του Τάσου Γαλάτη το Κοινόβιο θα συσταθεί πια στον ουρανό…
