Σαν σήμερα, στις 11 Σεπτεμβρίου 1942, εκτελέστηκε ο Πέτρος Κοφινάκος, πρόεδρος του σωματείου εργαζομένων στα Λιγνιτωρυχεία Καλογρέζας…
Για τον Κοφινάκο δεν γνωρίζουμε πολλά… Ο μακαρίτης Μήτσος Μανικόπουλος που δούλεψε μαζί του, τον περιέγραψε με τα παρακάτω λόγια στο βιβλίο «Βάρδα βουλιαμέντο»:
«Ο Κοφινάκος είχε έρθει από τα ορυχεία του Λαυρίου και δούλευε στο βίντσι. Μορφωμένο παιδί, τελειόφοιτος Γυμνασίου. Στην Καλογρέζα έμενε στα Τούρκικα που λέγαμε. Εργένης ήταν, δεν είχε οικογένεια. Ήταν στην ΚΟΒ και στέλεχος της 8ης Αχτίδας, αυτός έκανε την καθοδήγηση στα λιγνιτωρυχεία της Καλογρέζας και του Ηρακλείου… Δεν θα ήταν πάνω από 40 χρονών, όταν τον σκότωσαν…»
Δεν ήταν πάντοτε ανθρακωρύχος ο Κοφινάκος. Από ανάγκη θα πρέπει να δούλεψε στα κάρβουνα. Στα επίσημα στοιχεία Αρχιεπισκοπής και στον κατάλογο με τους 801 πατριώτες εκτελεσθέντες περιοχής Αθηνών 1941,1942,1943,1944, αναφέρεται στο επάγγελμα «ναυτικός».
Ο Κοφινάκος συνελήφθη μετά από την απεργία που ξέσπασε στα Λιγνιτωρυχεία Καλογρέζας, στο πλαίσιο της γενικής απεργίας που οργάνωσε το Εργατικό Ε.Α.Μ. στις 7 Σεπτεμβρίου 1942 στην Αθήνα και στον Πειραιά.
«Στις κινητοποιήσεις συμμετείχαν δημόσιοι υπάλληλοι (οι οποίοι είχαν ως συνδικαλιστικό φορέα αντίστοιχο με το Εργατικό Ε.Α.Μ. την Κεντρική Πανυπαλληλική Επιτροπή), οι Τραπεζικοί, το προσωπικό της Τηλεφωνικής και των Νοσοκομείων, οι εργαζόμενοι της ζυθοποιίας ΦΙΞ, οι εργάτες της ΟΥΛΕΝ (ύδρευση), τροχιοδρομικοί, υφαντουργοί, οι ανθρακωρύχοι της Καλογρέζας, οι σιδηροδρομικοί, οι λιμενεργάτες, αλλά και βιοτέχνες, καταστηματάρχες και ελεύθεροι επαγγελματίες με δικά τους αιτήματα. Το κύριο σύνθημα ήταν “όχι άλλος χειμώνας σαν του ’41-42″» ( A.Αυγουστίδης: Το ελληνικό συνδικαλιστικό κίνημα κατά τη δεκαετία του ’40 και τα περιθώρια της πολιτικής (1999)
Ο Κοφινάκος πιάστηκε (πιθανότατα) το ίδιο βράδυ, την ώρα που πήγαινε στο σπίτι του. Τον μετέφεραν στο αστυνομικό τμήμα, μετά στην κομαντατούρα και στο τέλος τον κλείσανε στις φυλακές Αβέρωφ. Ξημερώματα της 11ης Σεπτεμβρίου τον έβγαλαν στην αυλή, τον έστησαν στον τοίχο και τον εκτέλεσαν.
Την ίδια μέρα οργανώθηκε τεράστια διαδήλωση στο κέντρο της Αθήνας.
«Λίγες ώρες αφού οι κανίβαλοι του αρχισυμμορίτη της Ρώμης είχαν εκτελέσει τον ήρωα απεργό λιγνιτωρύχο της Καλογρέζας Πέτρο Κοφινάκο, άνω από 20.000 διαδηλωτές απεργοί εργάτες υπάλληλοι, επαγγελματίες, φοιτητές, μαθητές, γυναικόπαιδα ξεχύθηκαν στους αθηναϊκούς δρόμους. Είταν η απάντηση του ηρωϊκού λαού μας στο νέο έγκλημα του αιμοβόρου φασιστικού κτήνους…
Οι βάρβαροι καταχτητές μάς ληστέβουν όλο το βιό μας, μας κλέβουν όλα τα υπάρχοντά μας και μας καταδικάζουν στο θάνατο από την πείνα. Κι όταν ζητήσουμε να εμποδίσουμε τους ληστές και τους άρπαγες, όταν διεκδικούμε κείνο που μας ανήκει και σαν διαμαρτυρηθούμε και απεργήσουμε ζητώντας να ζήσουμε, μας σκοτώνουν όπως σκότωσαν τον ήρωα απεργό Κοφινάκο». (Εφημερίδα «Λεφτεριά» Πολιτικό Όργανο της Επιτροπής Πόλης της Κ.Ο Αθήνας (Σεπτέμβρης 1942).
Στην ίδια (παράνομη) εφημερίδα διαβάζουμε τα όσα εκτυλίχθηκαν στη διαδήλωση.
«Στις 12 το μεσημέρι, την Παρασκευή 11 του Σεπτέμβρη, οι απεργοί μαζί με χιλιάδες λαού διαδήλωσαν στους κεντρικούς δρόμους της Αθήνας για ψωμί, τρόφιμα, σταμάτημα της τρομοκρατίας, των συλλήψεων, των θανατικών εκτελέσεων, των απολύσεων των υπαλλήλων, τροχιοδρομικών κλπ εργατών για την επαναφορά των παυμένων κλπ.
Αρχικός τόπος συγκέντρωσης είταν η πλατεία Ομονοίας. Όταν άρχισε να συγκεντρώνεται ο κόσμος ειδοποιήθηκαν και έφτασαν πολλοί καραμπινιέροι, Γερμανοί χαφιέδες και Έλληνες χαφιέδες και αστυφύλακες. Οι Γερμανοϊταλοί τράβηξαν αμέσως τα πιστόλια. Επακολούθησαν βίαιες συγκρούσεις μεταξύ του λαού και των αστυνομικών. Ένας Έλληνας αστυφύλακας που προσπάθησε να πυροβολήσει, ξυλοκοπήθηκε άγρια και τσαλαπατήθηκε από τους διαδηλωτές…
Οι καραμπινιέροι και οι Γερμανοί χαφιέδες στήριζαν το πιστόλι στο στήθος των διαδηλωτών που έπιαναν και τους έκλειναν προσωρινά στο ξενοδοχείο “Μητρόπολις”… Από την πλ. Ομονοίας οι διαδηλωτές χωρίστηκαν σε τρία κομμάτια. Το ένα διαδήλωνε στην οδό Αιόλου, όπου έγιναν νέες βίαιες συγκρούσεις. Το δεύτερο κυρίως που αποτελούνταν από φοιτητές και μαθητές, ανάπηρους, δικηγόρους, καλλιτέχνες κλπ, διαδήλωσε στην οδό Σταδίου και το τρίτο Πανεπιστημίου. Τελικά σπάζοντας τη ζώνη των αστυνομικών ενώθηκαν στη διασταύρωση Πεσμαζόγλου-Πανεπιστημίου…»
H φωτογραφία του άρθρου είναι από μια άλλη μεγάλη κινητοποίηση των εργαζομένων στην Κατοχή. Συγκεκριμένα των εργαζομένων στην Τηλεφωνική Εταιρεία που κατέβηκαν σε διαδήλωση στις 12
Απριλίου 1942. Η φωτογραφία δημοσιεύτηκε στο freeathens44.org.
Κατά την παρελθούσαν εβδομάδα εσημειώθησαν απεργιακαί απόπειραι από μέρους μερικών δημοσίων υπαλλήλων και εργατικών τινών τάξεων. Δια την πάταξιν των αποπειρών τούτων η κυβέρνησις απεφάσισε να προβή εις την απόλυσιν όλων των μη προσελθόντων εις τας υπηρεσίας δημοσίων υπαλλήλων και την εκτόπισιν αυτών… Εις δηλώσεις του ο υπουργός της Εθνικής Παραγωγής προς τα διοικήσεις της Εθνικής Συνομοσπονδίας Εργατών εχαρακτήρις τας απόπειρας ταύτας ως προσπαθείας των αναρχικών στοιχείων δια να προκαλέσουν ταραχάς και έκτροπα. Εφημερίδα Καθολική φύλλο 510, 14 Σεπ 1942
Μεγαλειώδης Παλλαϊκή διαδήλωση στους κεντρικούς δρόμους της Αθήνας πάνω από 20.000 απεργοί υπάλληλοι, εργάτες, επαγγελματίες, γυναικόπαιδα, ανάπηροι, φυματικοί, φοιτητές και μαθητές διαδήλωσαν για ψωμί-λεφτεριά-κατά των τουφεκισμών…. Βίαιες συγκρούσεις διαδηλωτών και Γερμανοϊταλών αστυνομικών. Στη γυμνή ξιφολόγχη του καταχτητή οι διαδηλωτές επιτίθενται με καρεκλοπόδαρα!
