Νaga: Οι τελευταίοι κυνηγοί κεφαλών

Το 2013 βρέθηκα στην χώρα των Νaga, την χώρα των τελευταίων εν ζωή κεφαλοκυνηγών της περιοχής.

Η Nagaland, χώρα των Νaga είναι μία από τις 28 Ομόσπονδες Πολιτείες που συγκροτούν σήμερα την Ινδία και βρίσκεται στα απομακρυσμένα βουνά της ΒΑ χώρας. Χωρίζεται από τη Myanmar (πρώην Βιρμανία) με το όρος Saramati (3.840 μέτρα) το οποίο είναι και το φυσικό τους σύνορο. Το κρατίδιο της Nagaland είναι γνωστό για τις 16 φυλές του, οι οποίες έχουν σινομογγολικές ρίζες. Αυτές οι φυλές αποτελούσαν για αιώνες τεράστιο κίνδυνο για τους υπόλοιπους κατοίκους της γύρο περιοχής.

Η ιστορία των φυλών της περιοχής είναι γεμάτη από εσωτερικές συγκρούσεις, τρόπαια των οποίων ήταν τα κεφάλια των αντιπάλων. Ο αριθμός των κεφαλιών – τροπαίων που «έπαιρναν» καθόριζε τον αρχηγό του χωριού που κατακτούσαν.

Οι Άγγλοι στην αρχή και στην συνέχεια οι Ινδοί με την δύναμη των όπλων κατέλαβαν την περιοχή και με μεγάλη δυσκολία κατάφεραν γύρω στο 1970 να σταματήσουν αυτό το «έθιμο».

Οι Naga γεννημένοι πολεμιστές πέρασαν στην αντίσταση και δημιούργησαν πολλές αυτονομιστικές μαοϊκές αντάρτικες ομάδες οι οποίες πολεμούσαν για δεκαετίες διεκδικώντας την ανεξαρτησία τους .

Από το 2011 οι Ινδοί έχοντας τον πλήρη έλεγχο της περιοχής έχουν επιτρέψει την είσοδο στους ξένους κάτω από συγκεκριμένες συνθήκες. Για να επισκεφτείς την περιοχή χρειάζεται ειδική άδεια από τις αρχές και να έχεις συνοδεία προκειμένου να …γυρίσεις πίσω με το κεφάλι στους ώμους σου.

Φεστιβάλ Hornbill

Στο πλαίσιο αυτού του ανοίγματος διοργανώνεται κάθε χρόνο το φεστιβάλ Hornbill προσπαθώντας να συμφιλιώσει τις φυλές με την τοπική εξουσία, η οποία είναι το μακρύ χέρι της μαμάς Ινδίας. Επίσης με τον τρόπο αυτό έρχονται κοντά όλες τις φυλές για να γνωριστούν, να συμφιλιωθούν ώστε να μη παίρνει ο ένας το …κεφάλι του άλλου.

Οι δεκαέξι φυλές Naga είδαν θετικά αυτή κίνηση διότι το φεστιβάλ αυτό βοηθά στην αναβίωση και την προστασία της πλούσιας πολιτιστικής κληρονομιάς της περιοχής τους, καθώς και κάθε φυλετικής ομάδας ξεχωριστά.

Εξάλλου στα κακοτράχαλα βουνά της περιοχής όπου κατοικεί η κάθε φυλή έχει και τις δικές της γιορτές. Το αντάμωμα αυτό και των δεκαέξι φυλών της περιοχής στην πρωτεύουσα του Nagaland, είναι μοναδική ευκαιρία για τον ξένο επισκέπτη να τους γνωρίσει από κοντά.

Φτάσαμε αρχές Δεκέμβρη στην Kohima όπου γίνεται το φεστιβάλ Hornbill (βούκερος )

Το φεστιβάλ Hornbill πήρε το όνομα του από το τροπικό πτηνό βούκερος που θαυμάζεται από όλες τις φυλές των Naga, τόσο για την γρηγοράδα όσο και για την ομορφιά του. Αυτό το μεγαλοπρεπές πουλί συνδέεται στενά με την κοινωνική και πολιτιστική ζωή των φυλών. Όλες οι φυλές διακοσμούν τα πολύχρωμα χαϊμαλιά τους, με τα φτερά αυτού του πανέμορφου σε χρώματα πουλιού.

Το πανηγύρι άρχισε με τραγούδια που υμνούν κυρίως τις γενναίες πράξεις των παλαιών πολεμιστών και των λαϊκών ηρώων. Οι χοροί τους μου θύμιζαν τις παλιές καουμπόικες ταινίες με τους ινδιάνους που χόρευαν γύρω από την φωτιά βγάζοντας άναρθρες κραυγές. Οι κραυγές αυτές ήταν ικετικές προκειμένου να εξευμενίσουν τους θεούς ώστε να έχουν μια γόνιμη σπορά και πλούσια συγκομιδή, .

Πάνω από το 85% του πληθυσμού της Nagaland εξαρτάται άμεσα από τη γεωργία και ζει σε 1.000 χωριά τα οποία βρίσκονται διάσπαρτα στις κορυφές των βουνών ή στις καταπράσινες πλαγιές τους.

Η κάθε φυλή με διαφορετική ενδυμασία και φυλετικά χαρακτηριστικά, γέμισαν τον χώρο της γιορτής και εμείς οι δυτικοί επισκέπτες νιώθαμε σαν την μύγα μες στο γάλα.

Πήραμε τα βουνά

Μετά από δυο μέρες με χορούς, τραγούδια, τελετές, εικονικές μάχες, αναπαραστάσεις κυνηγιού και επιδείξεις δεξιοτήτων, πήραμε τα βουνά.
Εκεί θα βλέπαμε τα χωριά των φυλών μα κυρίως θα γνωρίζαμε τους τελευταίους εν ζωή κυνηγούς κεφαλών.

Φτάνοντας την επόμενη μέρα σε πολλά μικρά χωριά των φυλών, διακρίναμε πως πολύ πριν από εμάς είχαν φτάσει οι ιεραπόστολοι βαπτιστές που προσπαθούν χρόνια τώρα να προσηλυτίσουν τους ανιμιστές Naga.
Οι μεγάλες εκκλησίες από τσίγκο μέσα στις ταπεινές μα πανέμορφες αχυροκαλύβες ήταν μια παραφωνία.

Επισκεφτήκαμε πολλά χωριά διαφορετικών φυλετικών ομάδων, αλλά μπαίνοντας σε αυτά της φυλής Konyak νιώσαμε την αύρα του τρομακτικού παρελθόντος να σε κατακλύζει . Οι Konyak είναι μια φυλή μογγολικής καταγωγής , μιλά μια θιβετιανοβιρμανική διάλεκτο και λίγα χρόνια πριν ήταν από τις πιο αιμοσταγείς φυλές του κόσμου.

Μπαίνοντας στα σπίτια των γέρων πια κεφαλοκυνηγών, διακρίνεις πως για αυτούς τους ανθρώπους η ζωή έχει σταματήσει δεκαετίες πριν.
Αυτοί οι γεννημένοι πολεμιστές πλέον έχουν παροπλιστεί και το μόνο που έχει απομείνει για να τους θυμίζει το ένδοξο παρελθόν τους είναι τα όπλα των μαχών.

Τα κρεμασμένα σπαθιά στους ψάθινους τοίχους με τα οποία έχουν πάρει ουκ ολίγα κεφάλια θα είχαν να μας πουν πολλές ιστορίες. Τα τρόπαια των μαχών, δηλαδή τα κρανία των αντιπάλων, πλέον απαγορεύεται να τα εκθέτουν και οι παλαιοί πολεμιστές τα έχουν μεταφέρει μέσα στην πυκνή ζούγκλα των κοιλάδων μακριά από τα μάτια των αρχών.

Τα τατουάζ που καλύπτουν τα πρόσωπά τους και τους κορμούς τους, αν και ξεθωριασμένα πια, αναφέρονται στις αιματοβαμμένες επιθέσεις τους. Τα τατουάζ αυτά, όπως και τα κολιέ με τις χάλκινες πλάκες στις οποίες αναγράφεται ο αριθμός των κεφαλιών που έχουν κόψει μαζί με τις προβιές και τα κέρατα που φορούν σαν σκουλαρίκια, αποτελούν τα χαρακτηριστικά εκείνα που ξεχώριζαν τα μέλη των διαφορετικών φυλών.

Οι πολεμιστές μεταβίβαζαν αυτή την ξεχωριστή «τέχνη» στα νεαρά αγόρια της φυλής, ενώ η κάθε επιτυχία ανταμειβόταν και με ένα από τα διάσημα τατουάζ του προσώπου τους. Εκτός από το κεφάλι του αντιπάλου, που ήταν το βασικό τρόπαιο – λάφυρο, συνήθιζαν να συλλέγουν πόδια και χέρια τα οποία στην συνέχεια τα κρεμούσαν στο μεγαλύτερο δέντρο του χωριού ή κατασκεύαζαν με αυτά βωμούς.

Τα απομνημονεύματα ενός κεφαλοκυνηγού

Παροπλισμένος…. κυνηγός κεφαλών αναπολεί: «Περπατούσαμε για 2-3 νύχτες μέχρι να φτάσουμε σε κάποιο από τα αντίπαλα χωριά. Όταν φτάναμε, πρώτα χτυπούσαμε στα χωράφια, όπου αποκεφαλίζαμε γυναίκες και άνδρες. Μετά πηγαίναμε στο χωριό, παραφυλάγαμε και την κατάλληλη στιγμή κάναμε επίθεση.

Τα κεφάλια των εχθρών μας δεν είναι απλώς τα τρόπαια του πολέμου. Τα κεφάλια των εχθρών μας συμβολίζουν την δύναμη και την γονιμότητα. Πιστεύουμε ότι η δύναμη, η αρετή και η ανδρεία, πριν από το θάνατο επικεντρώνεται στο κεφάλι και ότι όλα αυτά περνάνε στον φονιά και μπορεί στη συνέχεια να περάσουν στην οικογένεια, στη φυλή, τα ζώα και τη γη του κεφαλοκυνηγού. Αυτά μας τα απαγόρευσαν οι Άγγλοι αποικιοκράτες στην αρχή, οι Ινδοί αργότερα και τέλος οι ιεραπόστολοι που εγκαταστάθηκαν στα χωριά μας. Μου λείπουν αυτές οι μέρες. Μετά από κάθε αποστολή, γινόταν ένα τεράστιο γλέντι με πολύ χορό και φαγητό…!!»

Απομακρυνθήκαμε … ησύχως

Βγαίνοντας από μια καλύβα και προχωρώντας μέσα στο χωριό ένας ηλικιωμένος άνδρας πλησίασε την σύντροφο μου Κατερίνα και την έπιασε με αρκετή δύναμη από τον καρπό. Στην προσπάθεια της να απομακρυνθεί, αυτός επέμενε να την κρατά σφιχτά από το χέρι και κοιτάζοντας την βαθιά μέσα στα μάτια άρχισε να μουρμουράει κάποιες ακαταλαβίστικες λέξεις. Οι νεαρότεροι άντρες της φυλής που ακολουθούσαν από περιέργεια τους ξένους «εισβολείς» δεν πήραν θέση, κράτησαν μια απόσταση και διέκρινα μια αμηχανία στα πρόσωπα τους .

Τελικά οι φωνές του συνταξιδιώτη μας Φώντα έλυσαν τα δεσμά της Κατερίνας και απομακρυνθήκαμε … ησύχως, χωρίς εντάσεις ενώ ο παππούς άρχισε τον πετροπόλεμο. Ποιος ξέρει τι είχε μέσα στο θολωμένο του μυαλό. Ποιος ξέρει τι είχε περάσει στο παρελθόν από τους «ξένους» κατακτητές που κατέλαβαν τον τόπο του.

Δυστυχώς οι λευκοί αποικιοκράτες εκτός από την βίβλο έφεραν και το όποιο στην περιοχή. Σε μερικά χωριά οι μισοί κάτοικοι είναι εξαρτημένοι, ενώ σχεδόν όλοι το δοκιμάζουν σε κάποια φάση της ζωής τους.

Κάποια χωριά Konyaks ακόμα και σήμερα σκορπίζουν τον τρόμο στην γύρω περιοχή . Βλέπεις και η εμφάνιση τους έχει παραμείνει τρομακτική. Με τα τεράστια κοκάλινα σκουλαρίκια που τρυπούν τα αυτιά τους και τις «χαρακιές» στα πρόσωπα μόνο που τους βλέπεις παίρνεις δρόμο.

Μπορεί να σταμάτησαν να παίρνουν κεφάλια αλλά δεν γουστάρουν τα πολλά πάρε δώσε με τους ξένους και γενικότερα δεν είναι και πολύ φιλικοί με τους … πολιτισμένους που εισβάλουν στον τόπο τους.

Εν μέρει τους καταλαβαίνω διότι πολύ φοβάμαι πως μπορεί στο άμεσο μέλλον οι Ινδοί να εκμεταλλευτούν τουριστικά την περιοχή δημιουργώντας ένα «πάρκο» δείχνοντας τους εναπομείναντες εξωτικούς ιθαγενείς.

Η επίσκεψη μας στα χωριά αυτά και ιδιαίτερα η επαφή μας με τους τελευταίους εν ζωή πολεμιστές- κυνηγούς κεφαλών ήταν ένα ταξίδι στο χρόνο, μια επιστροφή στις άγριες ανθρώπινες ρίζες μας.

Πέτρος Τριανταφυλλίδης

Αφήστε μια απάντηση